Σελίδες

Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 2012

Lapsus Κλάψους ΙΙΙ: Αχ, αυτό το για!


Διαβάστε το γλωσσικό σημείωμά μου για την κατάχρηση της πρόθεσης "για"
στο ηλεκτρονικό περιοδικό BonusMallMag, τεύχος Δεκεμβρίου 2012, σελ. 17:

http://www.bonusmallmag.gr/009/index.html

ή εδώ:


Όταν τον είδε για πρώτη φορά, της κόπηκε η ανάσα και η καρδιά της έπαψε να χτυπά. Όταν τον είδε για δεύτερη φορά, μία από τα ίδια. Για τρίτη, για τέταρτη, για δέκατη, για εικοστή φορά, το ίδιο ξανά. Δε χόρταινε να τον κοιτά. Άφηνε το βλέμμα της να τον αγκαλιάζει για ώρα πολλή κι ο χρόνος κυλούσε σαν σε μια στιγμή. Άφηνε τη φωνή του να κατακλύζει την ύπαρξή της και χανόταν στα βαθιά. Για πρώτη φορά ένιωθε έτσι για κάποιον.
Έβγαιναν, λοιπόν, για όλο το φθινόπωρο. Και, εκεί κάπου στην τριακοστή φορά, άρχισε το ξενέρωμα. Για πρώτη φορά άρχισε να προσέχει το νόημα των λόγων του και όχι τη χροιά της φωνής του. Πώς μπορούσε να μιλά για τόση ώρα χωρίς να λέει τίποτα! Πώς χωρούσε τόση χοντροκοπιά σε μία φράση, τόση ακαλαισθησία σε μία αποστροφή του λόγου! Πώς δεν τα είχε προσέξει νωρίτερα όλ’ αυτά; Αλλά το περιτύλιγμα δεν μπορεί να κρύβει το περιεχόμενο για πάντα. Για πότε έγινε Λούης η εν λόγω, δε λέγεται!

For the first time, λένε οι φίλοι μας οι Άγγλοι. Pour la première fois, οι Γάλλοι. Στη δική μας γλώσσα, όμως, η φράση «για πρώτη φορά» δεν έχει έννοια χρονική αλλά αιτιολογική: «Τον συγχώρησαν για πρώτη φορά», δηλαδή επειδή το έκανε πρώτη φορά. Η κατάχρηση του «για» όταν θέλουμε να δηλώσουμε το χρόνο ή τη χρονική διάρκεια είναι ενοχλητική και βαραίνει –χωρίς λόγο– το λόγο. Η απλή αιτιατική φτάνει και περισσεύει: «Μιλάει πολλή ώρα, δούλεψε στην εταιρεία δύο χρόνια, συναντήθηκαν πρώτη φορά…»

Άραγε, πώς θα ήταν το παραπάνω κείμενό μας χωρίς όλ’ αυτά τα περιττά «για»; Για σκεφτείτε το…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου